Ανακοίνωση για το πρόσφατο σχέδιο νόμου του ΥΠΑΙΘΑ

Σχετικά με το σχέδιο νόμου του ΥΠΑΙΘΑ "Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου - Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων", οι Πρόεδροι:

• του Τμήματος Μαθηματικών του ΕΚΠΑ
• του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ
• του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών
• του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
• του Τμήματος Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης
• του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου
• του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
• του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

και ο Διευθυντής του Τομέα Μαθηματικών της ΣΕΜΦΕ, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα:

1. Τα Ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια προσφέρουν στους αποφοίτους και στις απόφοιτές τους πολύ υψηλά ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα και τίτλους σπουδών με μεγάλη αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο.
2. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου δεν συμβάλλουν στην ουσιαστική ενίσχυση των δημόσιων ΑΕΙ, παρά την διαρκώς επιδεινούμενη απόκλιση από το διεθνή ή ευρωπαϊκό μέσο όρο δεικτών, όπως οι δαπάνες ως ποσοστό το ΑΕΠ, οι  απάνες ανά φοιτητή ή ο αριθμός φοιτητών ανά διδάσκοντα.
3. Όσον αφορά στην ίδρυση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τη συνταγματικότητα των διατάξεων, και ειδικά ως προς την παράκαμψη του Άρθρου 16, το οποίο ορίζει ότι η  ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση και απαγορεύει τη σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες. Νομοθετικές πρωτοβουλίες τέτοιας έκτασης προϋποθέτουν ξεκάθαρο συνταγματικό τοπίο, ουσιαστική διαβούλευση με την ακαδημαϊκή κοινότητα και ευρεία κοινωνικο-πολιτική συναίνεση. Είναι επομένως απορίας άξιο γιατί το συγκεκριμένο νομοθέτημα εισάγεται χωρίς να ικανοποιείται καμία από τις παραπάνω αναγκαίες συνθήκες.
4. Οι προϋποθέσεις που τίθενται για την ίδρυση και λειτουργία των παραρτημάτων αυτών δεν αποτελούν αυστηρές προδιαγραφές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και είναι απολύτως αναντίστοιχες με τις ισχύουσες για τα δημόσια ΑΕΙ σε αρκετά θέματα ακαδημαϊκότητας, όπως ο τρόπος επιλογής των Καθηγητών, η σύσταση και λειτουργία των ακαδημαϊκών οργάνων ή η διεξαγωγή της έρευνας.
5. Η ενδεχόμενη ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, χωρίς αυστηρές προϋποθέσεις, δημιουργεί συνθήκες ανισότιμης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, υποτίμησης των τίτλων σπουδών και συρρίκνωσης των Δημόσιων Πανεπιστημίων στη χώρα μας.
6. Εκτιμούμε ότι η ενδεχόμενη ίδρυση ιδιωτικών ή μη κρατικών πανεπιστημίων: (1) Θα υποβαθμίσει το επίπεδο πανεπιστημιακών σπουδών στη χώρα, αφού τα χαμηλού επιπέδου κριτήρια εισαγωγής και οι χαμηλού επιπέδου σπουδές ενδέχεται να οδηγήσουν στην αθρόα παραγωγή πτυχίων χαμηλής ποιότητας τουλάχιστον σε συγκεκριμένους κλάδους, (2) Θα επηρεάσει αρνητικά το δημόσιο πανεπιστήμιο, με την έτι περαιτέρω εγκατάλειψή του από την Πολιτεία, και θα πλήξει ιδιαίτερα τα περιφερειακά πανεπιστήμια.

Η δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση διασφαλίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ισότητα πρόσβασης στις πανεπιστημιακές σπουδές και την ανεξαρτησία της σκέψης στη γνώση, την έρευνα και την καινοτομία. Η λειτουργία υψηλού επιπέδου δημόσιων πανεπιστημίων αποτελεί κοινωνική επένδυση και κύρια προϋπόθεση κοινωνικής προόδου και ευημερίας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους:

1. Θεωρούμε ότι η διαρκής ενίσχυση του Ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστημίου με επαρκείς πόρους για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου ανθρώπινου δυναμικού και υποδομών οφείλει να αποτελεί προτεραιότητα της Πολιτείας.
2. Υπενθυμίζουμε ότι ως Πρόεδροι των Τμημάτων Μαθηματικών ζητάμε άμεσα την κατάργηση του άρθρου 99 του Ν. 4957/2022 (και όχι απλώς την αναβολή εφαρμογής του, σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ν. 3319/2023) σχετικά με την απόκτηση του Πιστοποιητικού Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας και σημειώνουμε ότι τα ήδη εντεταγμένα στο υφιστάμενο και πιστοποιημένο πρόγραμμα σπουδών μαθήματα του κάθε Τμήματος πρέπει να συνεχίσουν να αναγνωρίζονται ως επαρκή.
3. Θεωρούμε ότι οποιαδήποτε συζήτηση περί ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων ή παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, η οποία βασίζεται σε αμφιλεγόμενες ερμηνείες του γράμματος και του πνεύματος του Συντάγματος, στερείται σαφούς στόχευσης και επαρκούς νομιμοποίησης.

Οι υπογράφοντες:

• Σωτήρης Νοτάρης, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του ΕΚΠΑ
• Ρωμανός-Διογένης Μαλικιώσης, Καθηγητής, Πρόεδρος του του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ
• Παύλος Τζερμιάς, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών
• Χάρης Παπαδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
• Άλκης Τερσένοβ, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης
• Μιχάλης Ανούσης, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου
• Νίκος Καραχάλιος, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
• Αντώνης Μπίσμπας, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
• Μιχάλης Λουλάκης, Καθηγητής, Διευθυντής του Τομέα Μαθηματικών της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του ΕΜΠ

Η ανακοίνωση σε μορφή PDF